EDUKACJA,  KOMUNIKACJA

Nauka języka polskiego a komunikacja

Każdy z nas kojarzy naukę języka polskiego z czytaniem lektur, sprawdzianami dotyczącymi ich treści, dużą ilością wypracowań do napisania, koniecznością opanowania zasad ortografii i wielu informacji, które na pewno podczas nauki budziły wątpliwości co do swojej przydatności w życiu codziennym. Warto pamiętać, że celem nauki języka polskiego jest wykształcenie ucznia kompetentnego komunikacyjni – adekwatnie do poziomu wiekowego.

[heart_this]

Kompetencje te przejawiają się czterema zasadniczy­mi sprawnościami:

  1. człowiek praktycznie zna elementy systemu językowego (rozumie pojęcia np. sylaba, głoska, końcówka, zdanie, i potrafi zastosować tę wiedzę w sytuacjach koniecznych, np. podczas korzystania ze słowników języka polskiego), zna także normy poprawnościowe re­gulujące użycie wybranych środków językowych (wie na przykład, że w starannej polszczyźnie mówi się poszedłem, a nie poszłem, z przyjaciółmi, nie: z przyjacielami, osiemset, nie: osiemset, tszymam, nie: czymam, i używa poprawnych form językowych z różnych poziomów);

  2. człowiek potrafi dostosować swą wypowiedź odpowiednio do rangi odbiorcy, funkcji, którą odbiorca pełni w określonej społeczności (wie np., że inaczej należy mówić do kolegi ze szkoły, inaczej do nauczyciela, księdza czy urzędnika i umie to wykorzystać w praktyce);

  3. człowiek potrafi dostosować swą wypowiedź do różnych okoliczności związanych z sytuacją mówienia, w której się znajduje, m.in. do miejsca, czasu, tematu, liczby odbiorców (wie np., że inaczej się mówi, gdy ktoś zwraca się do jednej osoby, a inaczej, gdy mówi się do wielu osób, i potrafi skonstruować swą wypowiedź, biorąc pod uwagę tę okoliczność);

  4. człowiek umie osiągnąć cel za pomocą odpowiednio skonstruowanej wypowiedzi (wie np., że aby dziecko wykonało właściwie polecenie, musi je właściwie sformuło­wać, i potrafi sformułować polecenie, które spowoduje skutek zgodny z zamierzeniem).

 
W skrócie rzecz ujmując – kompetencja komunika­cyjna nadawcy polega na tym, że wie on co, komu, jak i z jaką intencją powiedzieć.

Tak więc uczeń kompetentny komunikacyjnie:

  1. Wie, że umiejętność porozumiewania się w mowie i piśmie jest jedną z najważniejszych i pożądanych umie­jętności życiowych, mających decydujący wpływ na jakość życia.
  2. Zna wybrane zasady związane z komunikacją werbalną i niewerbalną, a także zna elementy systemu językowego używanego w procesie porozumiewania się.
  3. Potrafi jako nadawca for­mułować poprawne pod względem merytorycznym i językowym wypowiedzi w zależności od sytuacji, typu odbiorcy, intencji. Jako odbiorca rozumie wypowiedź pod kątem tre­ściowym i intencjonalnym. Uwzględnia świadomie podczas komunikacji język niewerbalny jako nadawca i odbiorca.
  4. Ma świadomość etycznie pożądanych i niepo­żądanych zachowań podczas komunikacji. Potrafi uwzględnić to w czasie formuło­wania wypowiedzi.

Literatura:

  • K. Grabias, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1994.

podpis pod notką