Nauka języka polskiego a komunikacja

Każdy z nas kojarzy naukę języka polskiego z czytaniem lektur, sprawdzianami dotyczącymi ich treści, dużą ilością wypracowań do napisania, koniecznością opanowania zasad ortografii i wielu informacji, które na pewno podczas nauki budziły wątpliwości co do swojej przydatności w życiu codziennym. Warto pamiętać, że celem nauki języka polskiego jest wykształcenie ucznia kompetentnego komunikacyjni – adekwatnie do poziomu wiekowego.

[heart_this]

Kompetencje te przejawiają się czterema zasadniczymi sprawnościami:

człowiek praktycznie zna elementy systemu językowego (rozumie pojęcia np. sylaba, głoska, końcówka, zdanie, i potrafi zastosować tę wiedzę w sytuacjach koniecznych, np. podczas korzystania ze słowników języka polskiego), zna także normy poprawnościowe regulujące użycie wybranych środków językowych (wie na przykład, że w starannej polszczyźnie mówi się poszedłem, a nie poszłem, z przyjaciółmi, nie: z przyjacielami, osiemset, nie: osiemset, tszymam, nie: czymam, i używa poprawnych form językowych z różnych poziomów);
człowiek potrafi dostosować swą wypowiedź odpowiednio do rangi odbiorcy, funkcji, którą odbiorca pełni w określonej społeczności (wie np., że inaczej należy mówić do kolegi ze szkoły, inaczej do nauczyciela, księdza czy urzędnika i umie to wykorzystać w praktyce);
człowiek potrafi dostosować swą wypowiedź do różnych okoliczności związanych z sytuacją mówienia, w której się znajduje, m.in. do miejsca, czasu, tematu, liczby odbiorców (wie np., że inaczej się mówi, gdy ktoś zwraca się do jednej osoby, a inaczej, gdy mówi się do wielu osób, i potrafi skonstruować swą wypowiedź, biorąc pod uwagę tę okoliczność);
człowiek umie osiągnąć cel za pomocą odpowiednio skonstruowanej wypowiedzi (wie np., że aby dziecko wykonało właściwie polecenie, musi je właściwie sformułować, i potrafi sformułować polecenie, które spowoduje skutek zgodny z zamierzeniem).

W skrócie rzecz ujmując – kompetencja komunikacyjna nadawcy polega na tym, że wie on co, komu, jak i z jaką intencją powiedzieć.

Tak więc uczeń kompetentny komunikacyjnie:

Wie, że umiejętność porozumiewania się w mowie i piśmie jest jedną z najważniejszych i pożądanych umiejętności życiowych, mających decydujący wpływ na jakość życia.
Zna wybrane zasady związane z komunikacją werbalną i niewerbalną, a także zna elementy systemu językowego używanego w procesie porozumiewania się.
Potrafi jako nadawca formułować poprawne pod względem merytorycznym i językowym wypowiedzi w zależności od sytuacji, typu odbiorcy, intencji. Jako odbiorca rozumie wypowiedź pod kątem treściowym i intencjonalnym. Uwzględnia świadomie podczas komunikacji język niewerbalny jako nadawca i odbiorca.
Ma świadomość etycznie pożądanych i niepożądanych zachowań podczas komunikacji. Potrafi uwzględnić to w czasie formułowania wypowiedzi.

Literatura: