mgr A.K.-B., czyli użycie kropki po skrócie wyrazu i skrótach pochodzących od imienia i nazwiska

Zacznijmy od tego, że podstawową funkcją kropki jest zamknięcie wypowiedzenia, które stanowi  całość pod względem składniowym i  znaczeniowym. W omawianych tutaj przypadkach kropka pełnić będzie funkcję zamknięcia skrótu po amputacji końca wyrazu, imienia lub nazwiska.

[heart_this]

Kropka po skrócie wyrazu

Kropkę zawsze stawiamy w skrótach wyrazów, z których została „zabrana” końcowa część. Zasadę można sobie wbić do głowy ponieważ to dzięki niej dalsza część będzie bardziej zrozumiała.

godzina > godz.
ulica > ul. 
aleja > al. 
profesor > prof.
inżynier > inż.

Jednak jeśli taki skrót kończy się na tę samą literę co wyraz, wówczas nie stawiamy po nim kropki (dr, mgr, mjr). Robimy to dopiero wtedy, kiedy skrót nie jest w danym zdaniu odpowiednikiem słowa w mianowniku.

Mianownik: doktor > dr   
Nie ma doktora Kowalskiego. > Nie ma dr. Kowalskiego.

Mianownik: major > mjr
Nie ma majora Kowalskiego. > Nie ma mjr. Kowalskiego.

W sytuacji, w której odmieniamy skrót odnoszący się do kobiety (doktor to kobieta) wyraz nie będzie miał końcówki do odrzucenia ponieważ w obu przypadkach będzie brzmiał jednakowo.

To jest dr Kowalska. > To jest doktor Kowalska.
Nie ma dr Kowalskiej. > Nie ma doktor Kowalskiej.

Kropka zastępuje nam więc „odrzucaną” część wyrazu.
Jeśli chcemy, możemy skorzystać z dodatkowej opcji i po skrócie dopisać końcówkę. Wtedy nie stawiamy już kropki, ponieważ zastępuje ją końcowa litera wyrazu.

Nie ma dra Kowalskiego. > Nie ma doktora Kowalskiego.

Kropka po skrótach pochodzących od imion i nazwisk

Jeśli tak strasznie nam się śpieszy, lub właśnie podpisujemy swoje największe dzieło malarskie, lub bardzo intymny wiersz, użyjemy skrótu zamiast pełnego imienia i nazwiska.

Kropkę stawiamy zawsze po inicjałach imienia i nazwiska.

Jan Kowalski na swoim dziele malarskim podpisze się więc: J.K.

Z faktu istnienia kropki cieszą się na pewno posiadaczki nazwisk dwuczłonowych (w tym ja). Jak jednak odróżnić inicjały kobiety z nazwiskiem dwuczłonowym od inicjałów osoby posiadającej dwa imiona?

Zalecenie Rady Języka Polskiego nakazuje (już nawet nie zaleca, ale nakazuje!) by w przypadku tworzenia skrótów od imion i nazwisk dwu- lub wieloczłonowych pomijać łącznik „-” stosowany w pełnej formie zapisu.

Anna Kowalska – Bieńkowska
A.K.B.

Aurelia Katarzyna Bednarek
A.K.B.

Jeśli pani Anna Kowalska – Bieńkowska napisałaby bardzo intymny wiersz do swojego ukochanego, a zupełnie przypadkiem trafiłby on w ręce ukochanego pani Aurelii Katarzyny Bednarek to z pewnością ona zebrałaby laury i nie wiadomo co jeszcze …

Dlatego zgodnie ze zwyczajem językowym w celu odróżnienia właśnie tych dwóch sytuacji dopuszcza się stosowanie łącznika dla wyróżnienia inicjałów pochodzących od nazwisk wieloczłonowych (robimy to w taki sposób, jaki przedstawiają poniższe przykłady):

Anna Kowalska – Bieńkowska
A.K.-B.

Aurelia Katarzyna Bednarek
A.K.B.

Literatura:

1.  Edward Polański, Zasady interpunkcji, [w:] Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa, 2006.