
Prawo autorskie dla polonisty, redaktora i copywritera
To nie będzie tekst prawniczy. Jeśli szukacie profesjonalnej porady prawniczej to zdecydowanie nie jest to piętro.. Będzie to jednak (mam nadzieję) tekst użyteczny. Taki, po którego przeczytaniu odetchniecie z ulgą – jestem czysty (albo i nie).
[heart_this]
Przedmiot prawa autorskiego
Przedmiotem prawa autorskiego staje się każdy wytwór będący efektem twórczej działalności człowieka, który ma charakter indywidualny i został w jakiejkolwiek postaci ustalony.
Obecnie nie ma obowiązku, by pod tekstem, bądź grafiką znalazła się notka o prawie autorskim. Większość państw (obecnie 163 państwa) suwerennych przestrzega tzw. Konwencji Berneńskiej o Prawie Autorskim. Minimalny czas trwania ochrony przyznanej konwencją to okres życia autora i dodatkowe 50 lat. Co więcej, w każdym kraju prawo reguluje szczegóły dotyczące tego zapisu. Jednak to co jest uniwersalne to fakt, że zgodnie z konwencją ochrona praw autorskich jest automatyczna, nie jest wymagana żadna rejestracja, ani umieszczanie noty o prawach autorskich czy też znaczka ©.
Przeczytaj pełną treść Konwencji Berneńskiej o Prawie Autorskim tłumaczonej na język polski.
Poprawna forma notki o prawie autorskim
Jeśli jednak chcemy zamieścić notkę o prawie autorskim na naszym tekście, stronie, grafice, wyglada ona następujaco:
„Copyright [data] by [autor/wlasciciel]”
Słowo copyright możemy zastąpić: C, lub ©. Znak „(C)” natomiast nie ma mocy prawnej. Zwrot „All Rights Reserved” [„Wszelkie prawa zastrzezone”] był niegdyś wymagany ale dziś nie jest juz potrzebny.
Własność publiczna
Przekazanie jakiegoś materiału na własność publiczną oznacza całkowitą rezygnację z przysługujących praw.
„Dozwolone użycie”
„Dozwolone użycie” jest takim wyjątkiem w prawie autorskim, w którym inny twórca wykorzystuje to co wcześniej stworzono po to by np. skomentować zawarte w tekście treści, zrecenzować grafikę itp. Utwór ten jest udostępniony więc innym użytkownikom na takich prawach by umożliwić im jego komentowanie, parodie, podawanie wiadomości, ewentualne badania naukowe i / lub związane z nim nauczanie, bez zgody autora. Pamiętajcie jednak, że należy robić to w sposób , który nie przynosi autorowi szkody ani też w sposób, który sugerowałby, że reklamowane, opisywane, bądź recenzowane treści są Waszą własnością.
Dozwolone jest także prawo cytatu, przy podaniu odpowiedniego źródła, z którego zaczerpnięto dany fragment.
Czego nie chroni prawo autorskie?
- pojedynczych słów – te mogą być chronione jako zastrzeżone znaki towarowe tzn., że dane słowo ogólnie jest dostępne wszystkim, jednak jego używanie w kontekście jakiegoś produktu stanowi czyjąś własność np. Apple (jabłko),
- tytułów,
- dokumentów urzędowych,
- znaków i symboli,
- znaków firmowych użytych w celach informacyjnych,
- informacji prasowych,
- tematów i pomysłów badawczych,
- teorii i faktów naukowych,
- powszechnie znanych i od dawna przyjętych form plastycznych, muzycznych i przestrzennych,
- pewnych elementów typowych graficznych, które nie posiadają walorów twórczych.
Co się stanie jeśli naruszę czyjeś prawo autorskie?
Wykorzystywanie efektu czyjejś twórczości bez zgody tej osoby, świadomie, lub nieświadomie, z uzyskaniem bądź bez uzyskania korzyści materialnej jest czynem karalnym. Twój zarobek, bądź jego brak może mieć jedynie wpływ na wysokość odszkodowania. Zgodnie z przysługującymi twórcy danego wytworu prawami, może on wystąpić do sądu karnego z oskarżeniem przeciwko naruszycielowi jego prawa autorskiego, choć zdarza się także łagodniejsze zakończenie dochodzenia, w którym twórca wysuwa żądanie przed sądem cywilnym o odszkodowanie i zaprzestanie bezprawnej działalności.

