Kiedy „mi” i „ci”, a kiedy „mnie” i „tobie”?

W mowie potocznej, a także w niektórych serialach i programach telewizyjnych coraz częściej słyszy się błędne i irytujące formy odmiany niektórych zaimków…

[heart_this]

„Pokażę tobie”, „lubię ciebie”, „nie rozumiem ciebie” – ŹLE!

Poniższe zasady stosujemy do wszystkich zaimków:

• Formy pełne / długie (mnie, ciebie, tobie) mogą być używane na początku i na końcu zdania i po przyimkach.
• Nieakcentowane formy skrócone (cię, ci)  nie występują w takich miejscach i  najczęściej używamy ich po czasowniku.

Jeśli nie wierzycie zerknijcie, co na to Rada Języka Polskiego:

Długich form zaimków (mnie, tobie, jemu) używa się wyłącznie w następujących sytuacjach: 1) na początku zdania (Mnie się to nie podoba); 2) na końcu zdania – wtedy gdy na zaimek ma padać silny akcent logiczny (Pożyczył pieniądze mnie; w domyśle: nie tobie, nie jemu); 3) w konstrukcjach, w których tworzy się wyraźną opozycję między jakimiś osobami (Zaproszę ciebie, nie jego); 4) gdy zaimek występuje samodzielnie, np. jako odpowiedź na pytanie (− Komu pożyczył pieniądze? – Mnie).

Akcent wypowiedzi

Na początek musimy pomyśleć o tym, co chcemy w naszej wypowiedzi zaakcentować. Jaka informacja ma być kluczowa dla odbiorcy? Istnieją bowiem szczególne przypadki, w których niezgodne z zasadami użycie zaimka będzie miało sens.

Użycie zaimka na końcu zdania oznacza wyróżnienie osoby, którą określa zaimek. Różnicy akcentów logicznych towarzyszy tu różnica akcentów w zdaniu:

Pokażę ci > Użyte np. do przyjaciela w formie: chodź, pokażę ci. 

Pokażę tobie.  > Użyte np. na forum, w trakcie wykładu, lub kierowane w grupie osób do jednego, konkretnego odbiorcy. Oznacza tutaj: pokażę – coś właśnie – tobie.

W przypadku użycia właściwej formy zaimka, akcentowana w zdaniu jest czynność nie jej „odbiorca”.