EDUKACJA,  GRAFIKA

Zasady typograficzne, które sprawiają, że tekst jest bardziej czytelny

Choć to ostatnia rzecz, na którą patrzymy jest równie ważna jak pozostałe walory pisanego przez nas tekstu. W szczególności zaś wtedy, kiedy tekst wędruje do innych czytelników. Podobno o gustach się nie dyskutuje, każdemu bowiem podobać się będzie co innego. Jeśli jednak wypolerujemy nasz tekst, artykuł, post pod względem ortografii, gramatyki i stylistyki warto dopieścić go również wizualnie.

Dla mnie czytelność tekstu była zawsze kwestią pierwszorzędną ponieważ jestem wzrokowcem. Im bardziej układałam informacje (np. w notatkach) tym lepiej było mi je przyswoić. Podobnie jest jest z tekstami o dowolnym przeznaczeniu. Czy to notka na blogu, czy ebook, czy news na portalu z wiadomościami, czy reklama. Im lepiej ułożymy tekst, im lepiej dobierzemy kroju czcionek tym lepiej dotrze on do odbiorcy. Istnieją pewne odgórnie przyjęte zasady w typografii, których przestrzegając sprawimy, że nasz tekst będzie czytelny i przejrzysty…

Font

  • Powinien oddawać charakter treści.
  • Jeśli nie masz pomysłu skorzystaj z fontu standardowego, takiego, do którego każde czytelnicze oko jest przyzwyczajone (Times New Roman, Georgia, Halvetica, Lato, Arial).

W druku najbardziej komfortowy zakres dla tekstu to 10–12 pkt. W Internecie preferowany zakres wielkości to 15–25 pikseli.

O różnicy między fontem a czcionką przeczytacie w poście:

Wielkość ma znaczenie

  • Stosowanie dużych/wielkich liter (inaczej wesalików) w dłuższych tekstach osłabia ich czytelność.
  • Wersaliki lub ich dziecięce wersje – kapitaliki (mniejsze wersje dużych liter) służą zazwyczaj do wyodrębnienia tytułów, lub śródtytułów. Te z kolei ustalają w tekście pewną hierarchię, porządkują myśli zawarte w poszczególnych akapitach.

Pogrubienie

  • Służy do wyróżnienia informacji, która w danym akapicie jest najważniejsza.
  • Pogrubienie całego akapitu sprawi, że uwaga czytelnika będzie rozproszona przez co wyselekcjonowania informacji najważniejszej nie będzie możliwe.
  • Stosując pogrubienie możemy też położyć nacisk na dany komunikat.

Emfaza – podwójne wyróżnienie

  • Najczęściej nacisk w wyróżnieniach kładzie się wspomnianymi wcześniej pogrubieniem lub zastosowaniem wersalików.
  • Warto pozostać przy jednej z tych metod wyróżniając w ten sposób na przykład śródtytuły artykułu.
  • Emfazę, czyli podwójne wyróżnienie stosuje się na przykład w grafikach i tekstach ostrzegawczych: UWAGA ZŁY PIES!, NIE SKAKAĆ DO WODY! itd.

Kursywa

Można ją stosowac na przykład do wyróżnienia nazw własnych, cytatów, wypowiedzi.

Odstępy między literami 

  • Każdy font, ma już sam w sobie dobrze zdefiniowane odległości liter.
  • Możemy skorzystać z właściwości letter-spacing w CSS dla tekstu akapitowego i jeśli zwiększymy wartość o 1-2 piksele będzie to nadal dobrze wyglądać na przykład w nagłówkach, lub na przyciskach na naszej stronie internetowej.

Szerokość wiersza

  • Długość wersu to pozioma szerokość bloku tekstowego.
  • Optymalna długość linii tekstu wygodnej do czytania to 45-85 znaków wraz ze spacjami oraz znakami interpunkcyjnymi.
  • O ile w tekstach przeznaczonych do druku w stałej formie (czasopisma, gazety, ulotki) sprawa jest prosta i łatwo ją zweryfikować, o tyle w przypadku stron internetowych podlega dyskusji.
  • W gazetach teksty łamane są na kolumny, tak by czytanie ich  było łatwiejsze.
  • W stronach internetowych zasada jest podobna: tekst akapitowy nie powinien być ani zbyt wąski, ani zbyt rozległy. Tworzenie na stronie internetowej szerokości wiersza, która wynosi 100 znaków też nie będzie błędem, ponieważ nie ma żadnych badań, które wykazałyby, że dłuższe teksty czyta się gorzej.
  •  Długość wiersza powinna wynosić średnio 50–75 znaków w wierszu.

Interlinia

Odległość między wersami odgrywa bardzo dużą rolę i w dużej mierze przekłada się na czytelność tekstu. Prawidłowo ustawiona ułatwia czytelnikowi śledzenie tekstu i poprawia jego ogólny wygląd.

Standardowo odległość między wersami powinna wynosić około 120–145% fontu. W edytorach tekstu ustawiając interlinię, użyj opcji „Dokładnie”, aby zmienić ustawienia.

Czy warto używać justowania?

Opinie są różne. Ja akurat używam justowania do obu krawędzi. Jednak (podobno) w przypadku stron responsywnych lepiej sprawdza się przyciąganie tekstu do jednej z krawędzi lub wyśrodkowanie. Justowanie tekstu może powodować nienaturalnie duże przestrzenie międzywyrazowe. Myślę, że warto przemyśleć na jakich stronach zazwyczaj może być czytany np. nasz blog i dopiero wtedy podjąć decyzję.

A może by tak po swojemu?

Choć  tak jak pisałam we wprowadzeniu stosowanie odgórnie ustalonych zasad pomoże nam stworzyć czytelny i przejrzysty tekst z doświadczenia wiem, że trudno zrezygnować z pewnych nawyków. Dlatego moim zdaniem przy stosowaniu swoich wewnętrznych zasad dotyczących wizualnej strony tekstu ważna jest przede wszystkim konsekwencja. Jeśli wprowadzamy własne wyróżnienia dla pewnego typu informacji, lub chcemy położyć nacisk na pewnego rodzaju komunikaty róbmy to we wszystkich swoich tekstach jednakowo stosując ustalone zasady we wszystkich swoich artykułach, postach, na całym swoim blogu lub stronie internetowej. Zawsze możemy i powinniśmy podkreślić, wzmocnić myśl najważniejszą na przykład w danym akapicie. Dzięki takiemu podkreśleniu czytelnik w jakiś sposób łączy się telepatycznie z twórcą tekstu i odczuwa wagę czytanych słów podobnie do niego. Odbiera podobne emocje do tych, które piszący odczuwał w trakcie tworzenia danego fragmentu. Wydaje mi się jednak , że powinniśmy starać się zrobić to bez zakłócania rytmu tekstu i nie stosować dodatkowych zbędnych oznaczeń np. ciągów interpunkcyjnych.

autorka

95 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *