Konstruktywna krytyka a krytyczne komentowanie (destruktywna krytyka) – gdzie jest granica?
Ostatni post wymaga rozwinięcia. Choć de facto dotyczy obróbki tekstu i stworzenia z prostego cytatu i zdjęcia plakatu dla mnie stanowi też wstęp do głębszego tematu. Wielokrotnie pisałam już o braku barier w komunikacji internetowej. Dziś zrobimy większe zbliżenie na krytykę w internecie, a dokładniej: krytyczne komentarze. Przyjrzymy się głównie granicy, która oddziela konstruktywną krytykę od krytycznego komentarza. Zastanowimy się, jak dwie te wypowiedzi mogą wpłynąć na ich adresata.
Nie wiem jak wy, ale ja sama zwracam na krytykę ogromną uwagę. Sama wobec siebie jestem krytyczna, może nawet za bardzo. Czy to dobrze? Nie wiem. Podobno wewnętrzny krytyk jest hamulcem dla naszego działania. Z drugiej strony źle czuję się robiąc coś poniżej swoich oczekiwań. Poniżej oczekiwań swojego wewnętrznego krytyka. To, czy powinniśmy sobie dawać pole tolerancji dla popełnianych przez siebie błędów nadal traktuję jako temat otwarty …
Najważniejsze zasady konstruktywnej krytyki
Do rzeczy. Obserwując wypowiedzi znajomych i przyjaciół, zaprzyjaźnionych użytkowników w internecie (istnieje taki termin?) dochodzę do wniosku, że krytyczne komentarze bardzo często świadczą nie o krytykowanym obiekcie (osobie, lub wytworze jej działania), ale o samym krytykującym. To jaki jest rzeczywisty cel naszej wypowiedzi, to jak formułujemy wypowiedź i w jakich okolicznościach puszczamy ją w świat świadczy tylko o nas samych. Warto to sobie uzmysłowić.
Dobra krytyka zaczyna się na długo przed tym zanim jej udzielimy. Najpierw zróbmy rachunek sumienia. Określmy cel i sens krytyki. Czemu tak naprawdę ma służyć nasza wypowiedź? Musimy zastanowić się, co konkretnie mamy danej osobie do zarzucenia. W końcu: jak ta wypowiedź ma zadziałać na adresata i jego przyszłe postępowanie. Przechodząc już do samej krytyki trzymajmy się faktów i konkretnych wskazówek, a nie uogólnień. Takie przedstawienie krytyki sprawi, że krytykowany będzie mógł od razu ustosunkować się do stawianych mu zarzutów. Ogólnikowa wypowiedź może stworzyć wrażenie tego, że zwyczajnie chcemy swojemu rozmówcy dogryźć, lub wysłać mu sygnał, że darzymy go niechęcią, a nasza ocena wynika z uprzedzenia.
Zastosowanie:
szkoła, praca, komunikacja
Najpierw ucz dopiero później krytykuj – zasada ta znajduje zastosowanie w różnych sytuacjach.
W szkole, uczeń lepiej zrozumie nauczyciela, który powie mu: znalazłem w Twojej pracy wiele literówek i błędów ortograficznych, brakuje w niej też wstępu i zakończenia. O wiele gorzej przyjmie tego typu uwagę: Kowalski … kolejne nieudane wypracowanie, no niestety, dopuszczający… W pierwszym przypadku, Jaś Kowalski weźmie się za poprawianie literówek i błędów ortograficznych. Przy pisaniu kolejnego wypracowania sprawdzi je pod tym kątem kilkukrotnie. W drugim przypadku prawdopodobnie Jaśkowi opadną ręce i ściągnie gotowca z internetu.
W pracy przełożony ma zadanie szczególne. Odróżnienie instruktażu od krytyki odgrywa w zasadzie kluczową rolę we wpływaniu na efektywność swoich pracowników. Skrytykować można pracownika, który wcześniej został dobrze poinstruowany. Jednocześnie krytyka też będąc konstruktywną wpłynie na uniknięcie podobnego błędu w przyszłości. Zamiast mówić więc: Kowalski – raporty do poprawki!, warto zaznaczyć, że: w raportach znalazłem kilkadziesiąt literówek, a w zakończeniu znajdowały się błędy statystyczne i obliczeniowe.
W komunikacji przez internet sytuacja jest szczególnie dotkliwa dla krytykowanych obiektów. Nie wiedzieć czemu niektórzy czują, że muszą i powinni mówić wszystko wszystkim, w dodatku w sposób pozbawiony wszelkich barier. „Żenada”, „do bani”, „idiotyzm” i wiele innych soczystych nawet w eufeministyczny sposób sformułowań przeczytać można w sieci pod wieloma postami. Bardzo często pojawiają się one obok naszego zdjęcia (np. na portalu społecznościowym fb, zaraz obok ikonki zdjęcia profilowego znajduje się nasza wypowiedź). Potraktujmy to jako znaczącą sugestię. Nasze opinie oraz sposób ich formułowania nie mówią więcej niż same za siebie i za nas samych.
Błogosławieni, którzy potrafią śmiać się z własnej głupoty, albowiem będą mieć ubaw do końca.
ksiądz Jan Twardowski
Metoda kanapki i szacunek do krytykowanego
Zupełnie inaczej odbiera się krytykę, w której wyczuwamy życzliwość i dobre chęci, konkretne wskazówki dotyczące przyszłego działania. Rzucanie oskarżeń jest ogólne i może być odebrane jako atak personalny. Warto też zastanowić się, czy krytyka, którą kierujemy do danej osoby powinna zostać wypowiadana publicznie. Przez publiczne wypowiadanie krytyki rozumiem także wypowiedzi w internecie, na przykład w komentarzu pod postem, czyjąś pracą, zdjęciem itp. Moim zdaniem większość takich sytuacji upokarza krytykowaną osobę. O wiele lepszym rozwiązaniem jest rozmowa, lub wiadomość prywatna.
Kanapka składa się z procesu pochwały, następnie krytyki i kolejnej pochwały ale podczas rozmowy z pracownikami. Pochwały sprawiają, że osoba krytykowana otwiera się na naszą ocenę i lepiej ją „przyswaja” uznając za sprawiedliwą.
Krytykuj znaczy doradzaj
Reasumując. Konstruktywna krytyka to nie to samo co destruktywny komentarz. Krytykując konstruktywnie fotografię, pracę pisemną, wiersz, slogan reklamowy (i wiele wiele innych wytworów czyjejś działalności) powinniśmy podać wskazówki, dzięki którym autor ma szanse ulepszyć swój warsztat. W innym wypadku, no cóż, robimy chyba dobrze sami sobie. Po czasie dojdziemy jednak do wniosku, że wcale nas to nie wzbogaca. Nieuzasadniona krytyka wynika często z frustracji. Jeśli faktycznie taka jest motywacja naszej wypowiedzi, być może wyrażanie swojej opinii traci sens?
A co Wy myślicie na ten temat?
autorka
82 komentarze
tlovertonet
I’ve been browsing on-line greater than three hours today, yet I by no means discovered any interesting article like yours. It¦s beautiful price enough for me. In my view, if all webmasters and bloggers made excellent content material as you probably did, the web can be much more helpful than ever before.
Jmwnbn
list of otc allergy medications alternatives to allergy medication best allergy pills for adults
Yixlye
strong sleep pills melatonin 3mg over the counter
Igosxg
prednisone 10mg canada buy generic prednisone
Brwnns
heart burn prescription epivir 100 mg us
Glfkfu
dermatologist acne pills buy omnacortil 10mg pills acne ointment by prescription only
Ajhrlh
major brand allergy pills buy phenergan generic is claritin stronger than benadryl
Kfpfff
best over the counter acid reflux medicine oral cefadroxil 500mg
Kgnaqt
isotretinoin without prescription brand accutane 40mg how to get isotretinoin without a prescription
Zdxjgu
can anyone buy sleeping pills brand phenergan
Duaaeu
generic amoxicillin 500mg amoxil 250mg cheap buy amoxil 500mg generic
Xsagvk
buy azithromycin 500mg online azithromycin for sale online order zithromax 250mg pill
Untuiy
where to buy neurontin without a prescription buy generic gabapentin 600mg
Edeigp
buy azithromycin 250mg pill buy azipro 500mg pill order azipro 250mg
Tesfbe
lasix generic order furosemide 100mg without prescription
Saacij
omnacortil 10mg sale buy generic omnacortil 40mg omnacortil 10mg without prescription
Pxrjmr
buy prednisone 5mg order prednisone for sale
Ywpxqq
buy amoxicillin 1000mg amoxicillin cheap generic amoxil
Mvquis
order doxycycline 200mg pills acticlate buy online
Klbaqs
order albuterol sale buy albuterol without prescription order ventolin 2mg without prescription
Ynolox
augmentin us order augmentin 375mg online
Pjayzw
levothyroxine without prescription buy levothyroxine online order synthroid 75mcg for sale
Chpzku
levitra 10mg oral vardenafil 10mg brand
Yuvwwl
order clomid 50mg clomid medication clomid online buy
Cgpbag
cost rybelsus 14mg buy rybelsus pills for sale buy semaglutide 14 mg pill
Byaptq
buy generic tizanidine buy cheap zanaflex zanaflex pill
Ibivwi
deltasone 5mg over the counter order prednisone 10mg online prednisone 20mg cheap
Cxmtqk
brand semaglutide semaglutide for sale online cheap semaglutide
Pncadn
accutane 40mg pill accutane online buy accutane drug
Ruopsc
generic albuterol 2mg buy albuterol tablets albuterol over the counter
Dsayiy
amoxicillin 500mg tablet how to buy amoxicillin amoxicillin 500mg canada
Glwtbv
augmentin oral purchase augmentin pills brand augmentin 375mg
Ujstip
zithromax price zithromax online azithromycin online buy
Qrkaax
where can i buy synthroid buy cheap generic synthroid order levothyroxine sale
Motmzv
omnacortil 10mg price prednisolone oral order omnacortil 5mg pills
Mumout
how to get clomiphene without a prescription clomiphene price order generic clomid 50mg
Pkfewf
buy neurontin 800mg order gabapentin 100mg without prescription buy generic neurontin
Zeehdt
furosemide 100mg brand buy lasix pill diuretic order generic lasix 40mg
Jyptva
purchase viagra without prescription viagra 50mg pill cialis viagra sales
Gorxpp
order doxycycline buy vibra-tabs generic order monodox generic
Hfapnn
rybelsus 14 mg without prescription buy semaglutide online cheap semaglutide canada
Kymgsn
casino games free slots free global poker online
Gjcfyc
brand levitra 10mg vardenafil 20mg generic buy levitra 20mg pills
Fybxjg
purchase pregabalin sale buy pregabalin sale pregabalin 75mg over the counter
Wyldvw
plaquenil 400mg usa order plaquenil 200mg pill order hydroxychloroquine generic
Qndzlw
triamcinolone 4mg over the counter purchase triamcinolone generic how to get aristocort without a prescription
Xritdh
order tadalafil online tadalafil 10mg us purchase tadalafil pills
Mlhnfv
clarinex 5mg over the counter order desloratadine generic desloratadine order online
Npzarg
order cenforce 100mg sale cenforce medication cenforce 100mg oral
Ggbjmh
loratadine pills loratadine online order loratadine price
Xcxsny
order chloroquine 250mg without prescription chloroquine online order where can i buy chloroquine
Tomwme
order dapoxetine buy misoprostol generic cytotec oral
Jnoewb
cost glycomet 1000mg glycomet pills order glycomet online
Dylmci
buy orlistat 120mg pill orlistat ca diltiazem 180mg tablet
Qkhtiu
buy zovirax cheap where can i buy allopurinol allopurinol 100mg without prescription
Ozdpgm
purchase norvasc for sale buy generic amlodipine online amlodipine tablet
Jaqlbl
order zestril 10mg generic buy zestril sale buy lisinopril 2.5mg online cheap
Vewzgl
omeprazole 10mg brand purchase omeprazole pill purchase prilosec pills
Covukw
buy flexeril 15mg without prescription order cyclobenzaprine 15mg online cheap baclofen 25mg canada
Wbiulu
where to buy metoprolol without a prescription metoprolol 100mg usa metoprolol 100mg ca
Vlgepb
order toradol online order colchicine 0.5mg pill colchicine 0.5mg drug
Qbwmty
buy generic atenolol 100mg atenolol over the counter atenolol 50mg without prescription
Scziwv
purchase depo-medrol for sale medrol brand name depo-medrol online buy
Jhpkpp
inderal 20mg sale plavix pill buy plavix 150mg pills
Usalwu
writing essays for money writing paper online pay for assignments
Enshsn
methotrexate cost purchase warfarin sale purchase coumadin sale
Kzezwr
mobic over the counter purchase celebrex sale order celebrex 100mg without prescription
Hsfwux
buy generic reglan 10mg maxolon usa brand hyzaar
phone hackers for hire
I’m still learning from you, but I’m making my way to the top as well. I certainly enjoy reading everything that is posted on your blog.Keep the information coming. I loved it!
Hxsytf
flomax 0.4mg for sale order generic flomax 0.2mg order celecoxib 200mg without prescription
Jvninz
buy esomeprazole medication nexium for sale online brand topamax 200mg
Dfqxdw
ondansetron us order ondansetron 4mg generic buy spironolactone pills
Otwmkl
buy sumatriptan 25mg generic levofloxacin 500mg cost brand levaquin
Iijcsg
how to get simvastatin without a prescription valtrex 1000mg price valacyclovir 500mg pill
Nhvyqu
order avodart 0.5mg online dutasteride without prescription order ranitidine 150mg without prescription
Docdmo
order proscar 1mg generic finpecia cheap order generic diflucan 100mg
Jqwqhz
purchase ampicillin generic vibra-tabs for sale online purchase amoxicillin online cheap
Eysebb
cipro 1000mg brand – augmentin cost buy augmentin medication
Vsoegv
ciprofloxacin order – bactrim price order augmentin online
Kcpqny
flagyl 200mg us – amoxicillin pills zithromax pill
Oatyhr
ciplox 500mg brand – cheap doxycycline online buy erythromycin 500mg online
Lxljus
order valtrex generic – buy diltiazem generic cost zovirax 400mg